برای موسیقی تعریفهای مختلفی ارایه شده است. خوارزمی دانشمند ایرانی سده چهارم هجری ، موسیقی را "پیوند آهنگها میداند" و میگوید موسیقی یا صداهایی موسیقایی، صداهای "خوشایندی " هستند که انسان از شنیدن آنها احساس لذت میکند.
او "صدای خوشایند" را صوتهایی میداند که از نظمی خاص پیروی میکنند و بین آنها نسبتهای معینی وجود دارد.
عامل، ماده و عنصر اصلی موسیقی، "صوت" است یعنی یک عامل ارتعاشی منظم که شدت، طنین و فرکانس این ارتعاشات در قسمتهای عصبی مغز اثر میگذارد.
بخشهای مختلف مغز در تجزیه و تحلیل موسیقی مشارکت دارند. نیمکره چپ مغز با شنیدن موسیقی به تجزیه و تحلیل اصوات میپردازد و نیمکره راست هماهنگی و کل صدا و عواطف آن را درک میکند.
در گوش داخلی، قسمت حلزونی گوش قرار دارد که با عصبهایی به نام "پرزهای عصبی" پوشیده شده است. بخشهای خاصی از این پرزها با فرکانسهای خاصی از صدا مرتعش میشوند بنابراین زمانی که ارتعاشات امواج صدا و یا موسیقی به حلزون میرسد این پرزها مرتعش میشوند.
بطور معمول ? 4?هزار عدد از این پرزها هنگام دریافت صدا مرتعش میشوند و به سلولهای عصبی در مغز پیام میفرستند. این ارتعاشهای آهنگین که موسیقی نامیده میشوند به بخش چپ مغز هدایت میشوند.
مرحله پردازش موسیقی در مغز مرحله پیچیدهای است: ما ظرف مدتی حدود دو ثانیه، همزمان موسیقی را میشنویم، دستهبندی میکنیم، تشخیص میدهیم و در برابر آن واکنش نشان میدهیم. در واقع در یک قطعه موسیقی فقط به بخش هایی از آن جذب میشویم و بقیه آهنگ را پیشبینی میکنیم در نتیجه از یک آهنگ مثلا سه دقیقهای فقط بخش کوچکی را جذب میکنیم ولی احساس میکنیم که تمام قطعه آن را شنیدهایم.
* انتخاب موسیقی برای موقعیتهای گوناگون
انتخاب موسیقی برای زمانهای مختلف یک کار علمی و هنری محسوب میشود برای انتخاب نوع موسیقی باید به سرعت ضرب آهنگ توجه کرد. آهنگهای آرام و آهسته ایجاد آرامش میکنند و آهنگهای تند باعث افزایش انرژی میشوند.
دکتر "رضا رستمی" روانشناس و عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران میگوید راههای گوناگونی برای طبقهبندی موقعیتهای مختلف ذهن وجود دارد یکی از این راهها تشخیص سرعت فعالیت الکتریکی مغز است که معیار سنجش آن ارتعاشات مغز در هر ثانیه است در این مورد معمولترین تشخیص علمی، موقعیتهای بتا، آلفا، تتا و دلتای مغز است.
موقعیت بتا: این موقعیت مغز زمانی است که مغز فعال است و در وضعیت هوشیاری عادی به سر میبرد. امواج مغز در این موقعیت بین ? 13?تا ? 25?بار در ثانیه مرتعش میشوند برای ایجاد این موقعیت از مغز میتوان از آهنگهای تند و رقص گونه استفاده کرد.
موقعیت آلفا: این موقعیت از مغز زمانی است که مغز در حالت آرام به سر میبرد میتوان توسط موسیقی این موقعیت را در طول روز ایجاد کرد در این موقعیت معمولا چشمها بسته هستند و رویاهای روز به وجود میآیند امواج مغز در این موقعیت ? 8?تا? 12?بار در هر ثانیه مرتعش میشوند این موقعیت از مغز را میتوان توسط آهنگهای خیلی ملایم و آرام ایجاد کرد.
موقعیت تتا: موقعیت تتا که بطور عمده در منطقه گیجگاهی و آهیانه مغز ایجاد میشود موقعیت خلاقیت مغز است امواج مغز در این وضعیت ? 4?تا? 7?بار در ثانیه مرتعش میشوند.
هوشیاری مغز در این وضعیت بین خواب و بیداری است آهنگهایی که بتوانند این موقعیت مغزی را حفظ کنند معمولا خیلی آرام هستند و معمولا با سرعت خیلی پایین اجرا میشوند.
موقعیت دلتا: این موقعیت از مغز که تعداد ارتعاشات امواج مغز بین یک تا سه بار در ثانیه است موقعیت خواب عمیق مغز است در این موقعیت، تنفس عمیق، سطح و فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن به حداقل خود میرسد آگاهی و هوشیاری در این وضعیت در پایینترین میزان است که موسیقی اثر چندانی بر روی مغز نمیگذارد.
* موسیقی درمانی مغز
موسیقی درمانی مغز در موارد مختلفی همچون آشفتگی، اضطراب، افسردگی، سردردهای تنش آور و میگرن، درد مزمن، اختلال یادگیری، بیش فعالی، سوء مصرف مواد و ... به کار گرفته میشود.
دکتر رستمی میگوید موسیقی درمانی مغز درمان با ارزشی است که میتواند کیفیت پاسخ به دیگر درمانها از جمله روان درمانی و طب سوزنی را افزایش دهد این روش از مزایایی برخوردار است از جمله اینکه به شیوه تهاجمی و یا شیمیایی نیست، وابستگی ایجاد نمیکند و اثرات جانبی ندارد و با توجه به مطالعات انجام شده میزان بهبودی تا ? 85?درصد گزارش شده است.
وی گفت در روش موسیقی درمانی مغز فرد در حالت آرام قرار میگیرد و در آن حالت امواج مغز او بصورت نوار مغزی به مدت پنج دقیقه ثبت میشود.
اطلاعات ثبت شده به آزمایشگاه فرستاده میشود و در آنجا فایلهای نوار مغزی با فایلهای موسیقی تطبیق داده میشود سپس بعد از تنظیم، از آن برای درمان استفاده میکنند.
موسیقی جزء عالیترین تمایلات انسانی است که عالیترین نگرش نظری و عملی به تفکرات متعالی انسانی دارد و تاثیرگذاری عام آن سرور و شادی و یا حزن و اندوه حاصل از آن است.
دکتر "هما ساداتافسری" موسیقی درمانگر و عضو انجمن علمی موسیقی درمانی ایران میگوید در موسیقی درمانی این تاثیر عام موسیقی مورد نظر نیست بلکه موسیقی درمانی، موسیقی تجویز شده و سازماندهی شدهای برای رسیدن اهداف درمانی مورد نظر است.
وی افزود در موسیقی درمانی موسیقی بصورت مشخص و دقیق همراه با میزان و مدت زمان مشخص برای بیمار به کار گرفته میشود.
سیستم لیمبیک مغز (مرکز عواطف) مسئول ادراکات هیجانی و عاطفی انسان است که موسیقی در این قسمت تاثیر میگذارد.
وی میگوید یکی از نقاط قوت موسیقی ارتباط غیرکلامی آن است که این نوع ارتباط بیشترین تاثیر را دارد به عنوان مثال در اسکیزوفرنیها و کودکان در خودفرورفته که به روشهای معمولی کلامی پاسخ نمیدهند بیشترین تاثیر را دارد و منجر به پاسخ دهی بیشتر در آنها میشود.
متخصصان در رشته موسیقی درمانی معتقدند موسیقی در کاهش دردهای گوناگون دندانپزشکی، استرس و نگرانیهای ناشی از بیماری ها، توانبخشی بعد از جراحی و تصادفات، افزایش حافظه، یادگیری، دقت و ادراکات حسی و ایجاد آرامش روانی کارکنان در گروههای صنعتی و تولیدی موثر است.
هنر در طول تاریخ وسیلهای برای سازگاری، انعطاف، خلاقیت، دوستی، مهر و آرامش مردم بوده است در میان هنرها موسیقی به دلیل داشتن انرژی، تحرک و جاذبه ذاتی بسیار نافذ بوده و به طرز فوقالعادهای بشر را به خود مشغول کرده است.
ایران به عنوان یکی از تمدنهای کهن علاقه و قابلیت فرهنگی خود را در استفاده از موسیقی در زمینههای مختلف به خوبی نشان داده و از آن در زمینههای درمانی، روحی و عرفانی استفاده کرده است.
استفاده از موسیقی در درمان بیماریهای مختلف در ایران کهن همواره مورد توجه قرار گرفته است اما با تغییراتی که در قرون بعد در فرهنگ ایرانی ایجاد شد، استفاده از موسیقی درمانی نیز کاهش یافت و عرصه برای پیشرفتهای عملی این رشته نیز تنگ شد.
موسیقی آرامبخش در ایران باستان با ظهور دین زرتشت آغاز شد کتاب اوستا و اشعار آهنگین گاتها الهام بخش موسیقیدانها برای تصنیف آوازها و ملودیها و همچنین تشکیل مراسم و آیینهای موسیقایی بوده است.
موسیقی در ایران باستان در خدمت تلقینات دینی و اشارات مذهبی بوده است که نوع اعتلا یافته آن امروز در تمرینهای تن آرامی دیده میشود.
بعد از حضور اسلام در ایران عمده فعالیتهای موسیقایی، نوشتاری و نظری شد و بیشتر مطالب نظری رنگ و بویی از برداشتهای یونانیان داشت که با تغییراتی به جامعه ایرانی منتقل شده بودند.
در این دوره به دلیل ممنوعیتهای موجود، این فعالیتها رشد چندانی نکرد و سیر تحولی هم در این زمینه به چشم نمیخورد.
موسیقی درمانی علمی در ایران
موسیقی درمانی در ایران هر چند حدود بیست سال سابقه دارد، اما به مفهوم علمی آن، در کشور نو پا به شمار میرود.
در موسیقی درمانی میتوان از قابلیتهای گوناگون موسیقی اصیل و پاپ ایرانی، ترانههای زیبا و سازهای مختلف استفاده کرد و قطعات و آثار زیبایی برای تقویت بهداشت روانی و سرزندگی روحیه اجتماعی تصنیف و تنظیم کرد.
بدون شک موسیقی ایرانی سرشار از گفتهها و مطالبی است که میتواند آرام بخش و مرهمی بر دلهای عموم باشد اما تنظیم چنین آثاری نیازمند درک شرایط شنوایی مردم و کاربردهای مناسب موسیقی درمانی است.
به همین صورت سازهای ایرانی قابلیت تنوع و گستردگی در زمینه موسیقی درمانی را دارند.
دکتر "علی زادهمحمدی" رئیس انجمن موسیقی درمانی ایران میگوید سازهایی که در موسیقی درمانی به کار میآیند از نظر شکل، اندازه، صدادهی و جنس متنوع است این سازها معمولا از لحاظ شنیدن و حرکت دادن، خوش صدا و خوش دست بوده و افراد به راحتی میتوانند آن را به کار گیرند و بنوازند.
وی میگوید در موسیقی درمانی از انواع سازهای کلاسیک، ملی و محلی و حتی سازها و ابزارهای صوتی دست ساز بر حسب نیاز استفاده میشود هدف اصلی درمان بیماری است و قصد آموزش موسیقی و یا نوازندگی وجود ندارد.
هر چه ساز ساده، زیبا و جذاب تر باشد درمانجو ارتباط بهتری با آن برقرار میکند و درمان موثرتر واقع میشود در ساخت سازهای درمانی همواره باید به سادگی، ارتباط و تماس بدنی راحت با آن، صدادهی و تا حد امکان صدای استاندارد دقت شود.
به گفته وی سازهای موسیقی درمانی دو دستهاند: سازهای ملودی و سازهای ضربی.
دکتر زادهمحمدی میگوید معمولا موسیقیدانان هر کشوری بر اساس سازهای ملی و محلی خود سازهای مختلفی میسازند. در ایران نیز سازهای کلاسیک و محلی گوناگونی وجود دارد که میتوان با تغییراتی، از آنها برای جلسههای موسیقی درمانی استفاده کرد.
از میان درمانهای حمایتی روش هنردرمانی در بسیاری از کلینیکهای دنیا رواج پیدا کرده است. این روش با استفاده ابزارهای پیشرفته، شرایط مناسبی را برای تقویت و حمایت از درمانهای پزشکی فراهم میکند.
موسیقی درمانی علمی تقریبا دو دهه را در ایران پشت سر میگذارد اما این علم در جهان در اواسط قرن بیستم به دنبال جنگهای اول و دوم جهانی و بروز اختلالات روانی در افراد ضرورت و الزام درمان توام با موسیقی مورد توجه قرار گرفت.
رشته موسیقی درمانی در مقطع لیسانس و فوق لیسانس به عنوان یک رشته آکادمیک و دانشگاهی برای اولین بار در دانشگاه میشیگان مطرح شد.
گفته میشود موسیقی و ریاضی امری ذاتی است و انسان برای پرداخت به آنها لازم است از ترکیب ژنی خاصی بهرهمند باشد.
در یونان قدیم ارتباط نزدیکی بین موسیقی و شفا وجود داشت. این همبستگی در "آپولو"، یکی از خدایان یونانی کاملا مشهود است زیرا او خدای موسیقی و درعینحال خدای طب بود.
یونانیان معتقد بودند که امراض نتیجه عدم هارمونی یا هماهنگی در وجود فرد است و موسیقی با قدرت روحی و اخلاقی خود میتواند با برگرداندن هماهنگی و نظم به بدن، سلامتی را برای بیمار به ارمغان آورد.
پژوهشهای انجام شده نیز نشان میدهد غده تالاموس به عنوان مهمترین غده در مغز انسان محرکهای صوتی را به وسیله سیستمهای عصبی دریافت میکند و در کنار حافظه و تخیل به آنها پاسخ میدهد.
روشهای موسیقی درمانی به علت ایجاد ارتباط، تخلیه احساسها، افزایش بصیرت و خودآگاهی نسبت به خود و محیط تاثیر بسیار بارزی دارد.
امروزه موسیقی از حالت سنتی به رویکردهای علمی تر و کلاسیک تغییر جهت داده است و از آن در تعلیم و تربیت، توانبخشی، رشد، بهداشت، استراحت، تمرینهای روحی و تمرکز استفاده میشود.
اگر بپذیریم که موسیقی درمانی رشتهای علمی و دانشگاهی است، این کار باید با تجربههای دانشگاهی و کاربردهای علمی و عملی در مراکز و بیمارستانها همراه باشد و از فعالیتهایی که صرفا جنبه توصیفی، ذهنی و غیر واقعی دارد تفکیک شود.
بازی درمانی چیست ؟
بازی درمانی چیست ؟
بچه ها همیشه بازی می کنند پس چرا باید به بخش بازی درمانی مراجعه کرد؟
بازی درمانی وسیله است برای رهاسازی استرس های مربوط به رشد و یادگیری مهارتهای تازه.
از این شیوه زمانی استفاده می شود که کودکان و نوجوانان به صورت کلامی همکاری نمی کنند و به وسیله بازی احساسات خود را آشکار می سازد.
کودک با قرار گرفتن در موقعیتهای زندگی از طریق نمایش در اتاق بازی به مهارتهایی مثل حل مسأله و تصمیم گیری، مهارتهای اجتماعی در سطح بالاتر و اعتماد به نفس بالا تر دست می یابد. از آنجایی که دنیای کودکان با دنیای بزرگسالان متفاوت می باشد. بازی وسیله ای برای نزدیک شدن به دنیای کودکان و یافتن علت رفتارهای نامناسب آنهاست.
کودکان معمولاً نیازها و ناراحتی های خود را به وسیله بازی با عروسکها، حیوانات و سایر وسایل اتاق بازی نشان می دهند.
روانشناس پس از علت یابی رفتارها یک برنامه درمانی برای کودک در نظر گرفته و علاوه بر آن راهکارهای عملی نیز به خانواده می دهد. در صورت همکاری
متقابل خانواده و استفاده از راهکارهای مناسب می توان بهبود رفتارهای کودک و پیشرفت او را مشاهده کرد.
بازی درمانی به دو شیوه اجرا می شود الف : انفرادی ب : گروهی
باز درمانی گروهی بیشتر برای بچه هایی که مشکل ارتباطی و انزوا طلبی دارند، مفید می باشد. این شیوه سبب افزایش همکاری و پذیرش قواعد و قوانین گروه
از سوی بچه ها و رعایت آن می شود.
تعاریف بازی درمانی:
به روان درمانی با کودکان ، بازی درمانی گفته می شود. کودکان از طریق بازی راحتتر از صحبت کردن می توانند احساسات و تخیلات خود را بیان کنند.
بازی برای کودکان فعالیتی مهم است که به رشد آنان کمک می کند و به طور طبیعی درمان کننده نیز هست. بازی درمانی یک فن تخصصی برای درمان
برخی از مشکلات دوران اولیه کودکی است که از اصول روانکاوی منشا گرفته است. از بازی درمانی در مراکز کاردرمانی نیز استفاده می شود.
-بازی درمانی، رویکرد فعالی است که می توان آن را به طور انفرادی و یا گروهی به کار برد، به گونه ای که به کودکان و گاهی اوقات به نوجوانانی که در طی
درمان کلامی همکاری نمی کنند اجازه می دهد تا به واسطه بازی، احساسات هوشیار و ناهوشیارشان را آشکار سازد.
برخ بازی را به عنوان مؤلفه ای از تحول شناختی و عقلانی مورد توجه قرار می دهند. بعضی بازی را فرآیندی برای رهاسازی از استرس های مرتبط با رشد و بزرگ شدن می دانند. از نظر برخی از صاحبنظران بازی بازتابی از فشارهای فرهنگی است یا وسیله ای برای یادگیری مهارتهای تازه.
حیطه های خدمات بازی درمانی:
1. کودکان ADHD
2 - بچه ها با مشکل اضطرابی
3- ترس از ارتفاع، تاریکی و ...
4 - پرخاشگری
5 - لجبازی
6 - اختلالات عاطفی و مشکلات خانوادگی از جمله طلاق، مرگ یکی از والدین
7 - اتیسم
8 - نقص توجه
? تفاوتهای رفتاری در بازی کودکان
یکی از راههایی که میتواند تفاوتهای رفتاری بین زن و مرد را توجیه کند، مشاهده این تفاوتها در سازمان اجتماعی بازیهاست که الگوهای تعامل اجتماعی خاص را از طرف هر دو جنس میطلبد.
در مورد تفاوت بازیها در بین کودکان دبستانی، تحقیقی توسط لاور در سال ???? صورت گرفت. او شش ویژگی در بازی کودکان را به شرح زیر مشاهده کرد.
?) دخترها بیشتر از پسرها در محیطهای سربسته و محیط خانه بازی میکنند.
?) پسرها تمایل به بازی در گروههای بزرگ را دارند.
?) گروههای بازی پسران را افرادی با سنین مختلف تشکیل میدهند. به عبارت دیگر دامنه سنی همبازیهای پسران گسترده و وسیع است.
?) دختران در بازیهای پسرانه شرکت میکنند ولی عکس قضیه کمتر اتفاق میافتد.
?) در بازی پسرها رقابت وجود دارد.
?) بازی پسرها از نظر زمانی طولانیتر از بازیهای دختران است.
? دنیای دخترها
دختران در گروههای کوچک بازی میکنند و اکثر مواقع بازیهای دو نفره را ترجیح میدهند. اعضای گروه بازی هم سن هستند. بازیهای آنها در مکانهای سربسته و خصوصی مثل خانه صورت میگیرد. در مکانی که همبازیها باید دعوت به بازی شوند، بازیها جنبه همکاری و تعاون دارد. فعالیتهای مربوط به بازی به هیچ وجه جنبه رقابتی ندارد و کسی به خاطر داشتن قدرت از دیگران متمایز نمیشود . تفاوتها بر اثر نزدیکی و میزان دوستی است. در دوستیهای آنها صمیمیت، برابری، تعهد دوجانبه و وفاداری به یکدیگر بسیار مهم است. دوست خوب جایگاه ویژهای برای دختران دارد. رابطه دوستی با اعضاء یک گروه جنبه انحصاری دارد. یک عده از دختران فقط با یکدیگر دوست میباشند و صمیمیت دارند. هرم قدرت در دوستی دختران وجود ندارد و با یکدیگر بر اساس صمیمیت متحد میشوند و در مقام مخالفت با گروه دیگر درمیآیند.
ساخت روابط اجتماعی دختران تضادمند نیست، به این معنی که دوستان با یکدیگر برابر هستند و همه باید نسبت به یکدیگر سازگاری داشته باشند، ولی اگر این سازش و تساهل صورت نگرفت باید منتظر تضاد و کشمکش بود. دختران نمیتوانند از قدرت اجتماعی خود برای حل مشکل و رفع تضاد استفاده کنند چون اصولاً چنین قدرتی وجود ندارد. تحقیقات نشان میدهد که دختران در این مواقع سعی نمیکنند تا مسأله را حل کنند و اکثر اوقات این دوستیها به هم میخورد و جدایی پیش میآید. دختران یاد میگیرند که چگونه در شرایطی که همه با یکدیگر برابرند با به کارگیری زبان و گفتار از عهده حل مشکلات برآیند. اساساً دختران یاد میگیرند که با به کارگیری زبان این دو عمل را انجام دهند.
?) خلق رابطه صمیمانه و برابر با یکدیگر
دوستی در بین دختران بیشتر بر اساس کلام صورت میگیرد. دختران یاد میگیرند که حامی دوست خود باشند. در ضمن قوانین مربوط به صحبت کردن و حقوق مربوط به آن را فرا میگیرند. این حقوق عبارت است از رعایت نوبت صحبت، اجازه صحبت دادن به دیگران، و قبول محتوای گفتاری دیگران که بر اساس آن روابط دوستی، صمیمیت و برابری شکل میگیرد. آنها همچنین یاد میگیرند که باید با یکدیگر تعاون و همکاری داشته باشند. به کارگیری کلماتی که در آن ضمایر و افعال همکاری نهفته است مانند «بچهها بیابند» «ما باید»، «دخترها» نشانگر توان آنها در سازمان دادن کار گروهی است . همچنین دیده شده است که در گروه دختران اگر کسی پیشنهادی بدهند دختران دیگر آن را قبول میکنند. آنها میدانند که با تبادل اطلاعات و اسراسر میتوانند روابط نزدیک خود را با دیگران حفظ کنند. تبادل افکار شخصی نه تنها بیانگر وجود رابطه صمیمانه بین دختران است بلکه جنبه ایجاد تعهد هم دارد. گزارشاتی مبنی بر رفتار دختران وجود دارد که میگوید:
«اکثر اوقات دختران وقت خود را به حرف زدن اختصاص میدهند و صحبتها، انعکاسگر افکار درونی آنهاست. وفاداری یکی از ویژگیهای عمده دوستی بین دختران ?? تا ?? ساله است، چون یک دوست محرم دورنیترین اسرار یک دختر است. به این ترتیب یک دوست حامل خطرناکترین اطلاعات شخصی راجع به دوست خود است و فاش شدن راز به منزله پایان دوستی است» (جنیش و دایسون ????).
?) انتقاد و تفسیر رفتارها و گفتارها
دختران گفتار و رفتار دختران دیگر را به نقد میکشند و مورد بحث قرار میدهند ولی انتقاد آنها اکثر اوقات همراه با گفتار و رفتار تعارضآمیز نیست. روابط آنها با یکدیگر بر اساس روابط رییس و مرئوس نیست چون پذیرفتن نقش ریاست باعث میشود تا رابطه برابری بین آنها مختل شود. دختران برخورد انتقادی با کسانی دارند که میخواهند در نقش رییس ظاهر شوند و نقش ریاست از نظر آنها فقط در هنگام مواجهه با خواهر و برادر کوچکتر است که کاربرد دارد. دختران یاد میگیرند که چگونه بدون آنکه نقش ریاست داشته باشند از عهده اداره کارها برآیند. به هنگام منازعات عادی، خواستها و اعتراضات خود را از طرف جمع مطرح میکنند و به آنها جنبه شخصی و فردی نمیدهند (جیون ????). بدجنسی هنگامی رخ میدهد که دختری بر علیه دختری بسیج شود و یا اینکه قصد پایان دادن رابطه را داشته باشد. کنار گذاشتن دیگری از جمع، یک رفتار عادی در بین دختران است و یاد میگیرند که چگونه دختران دیگر را از جمع کنار بگذارند و در ضمن طوری رفتار کنند که انگار این عمل بر اساس اراده و تصمیم جمع بوده و نه بر اساس هوی و هوس شخصی. معمولاً کنار گذاشتن کسی به بهانه عدم هماهنگی او با هنجارهای گروه قلمداد میشود. روابط اجتماعی دختران بر اساس تضاد و انتقاد ممکن است متزلزل شود. دختران منبع و منشاء انتقاد را پنهان میکنند و معمولاً انتقادها را از جانب فرد دیگر و یا شخص سومی مطرح میکنند.
دخترها بر اساس آنکه چه اطلاعاتی به آنها داده شده و اینکه چه اطلاعاتی از آنها دریغ شده درجه صمیمیت دیگران با خود را میسنجند. از آنجایی که معیار سنجش صمیمیت دختران منوط به درمیان گذاشتن اسراسر پنهانی است، دختران با تفسیر این قضیه که محرم چه نوع اسراری هستند تشخیص میدهند درجهی صمیمیت یک دوست با او در چه حدی است و آیا این صمیمیت واقعی است یا خیر. آنها باید بدانند که چه کسی را محرم راز خود کنند چه چیزی را به عنوان اسرار مطرح کنند و تا چه حدی با کسی پیش بروند. برای موفقیت اجتماعی، دانستن صحیح این روابط و قواعد بسیار ضروری است اگر نگوییم که راز بقا در اجتماع وابسته به این اصول است.
? دنیای پسرها
بازی پسرها در گروههای بزرگتر و بر اساس هرم سلسله مراتبی انجام میگیرد. منزلت نسبی دراین هرم سلسله مراتبی همیشه متغیر، مهمترین دستاورد پسرها در تعاملاتشان با یکدیگر است. پسرهایی که منزلت غالب در گروه را ندارند به ندرت ممکن است به بازی گرفته نشوند ولی، منزلت سخیف آنها در گروه به نحوی دیگر به آنها گوشزد میشود. از آنجایی که هرم سلسله مراتب بنابر شرایط و زمان همیشه در حال تغییر است، هر پسری این فرصت را دارد تا شانس خود را آزمایش کند و از این هرم صعود کند و یا در بعضی مواقع سقوط کرده و شکست را بپذیرد. در دنیای پسران گفتار دارای سه نقش اساسی است (ساکس و جفرسون ????).
?) استفاده از گفتار برای بیان موضع غالب در گروه
در اردوگاه پسران دیده شده که آنها با به کارگیری نحوه خاصی از گفتار قادر به نشان دادن تسلط خود در گروه هستند. این نوع گفتار را میتوان در پنج دسته زیر معرفی کرد.
الف) دستور دادن به دیگران مثل «پاشو»، «اینو به من بده»، «تو برو اونجا» و غیره .
ب) دادن القاب مضحک به دیگران و مخاطب قراردادن دیگران با این القاب از قبیل «کله پوک»، «خنگه»، «خیکی» و غیره.
ج) تهدیدهای شفاهی و یا استفاده از جملاتی که نشانگر قدرت است مانند:
«اگه خفه نشی خودم خفهات میکنم» و غیره .
د) تشبث و یا مقاومت در قبول دستور.
ه) نشان دادن اهمیت و سابقه در امری. مثلاً «دهنت بوی شیر میده».
قابل توجه است که بدانیم قدرت پسرها در جمع در نحوهی به کارگیری صحیح، و به جای مراتب مذکور است. هر چقدر مهارت در به کارگیری این اصول صحیحتر و مناسبتر باشد احتمال ریاست گروه و قلدری و گردن کشی که نهایت درجه ریاست است بیشتر میشود. به عبارت دیگر موفقیت اجتماعی پسران نه تنها بستگی به دانستن صرف این جملات و واژگان است بلکه وابسته به نحوهی استفاده صحیح از آنهاست. پسران باید بدانند که در چه مواقعی از چه جملهای استفاده کنند و در چه مواقعی ساکت باشند. یک رئیس موفق با به کارگیری گفتار مناسب رقبا را سرکوب میکند و با ضرب شصت نشان دادن به گروه حفظ موقعیت میکند و گاه گداری با تذکر موقعیت پست آنها، یادآوری میکند که رییس کیست. او از عتاب و خطاب بیهوده دوری میجوید و به این ترتیب احترام پسرانی را هم که قدرت او را ندارند جلب میکند.
?) جلب و حفظ گروه با استفاده از واژگان صحیح در گفتار
دومین جنبهی جامعهشناسی زبان در تعامل دوستانه در بین پسران، استفاده از واژگان برای حفظ و نگهداری و جلب همگروهان است. قصه سرایی، لطیفه گویی و دیگر عملیاتگفتاری جنبههایی عادی در تعامل اجتماعی پسران است. قصهسرایی و یا تعریف یک داستان برای راوی داستان کاری است بسیار پرزحمت چون او باید در تمام مراحل قصهگویی، تحمل و کنترل اتفاقاتی را که در دوروبرش میافتد داشته باشد. این اتفاقات شامل مسخره بازیهای بچههای دیگر، ادا و اصول درآوردن آنها، سؤالات جور وا جور که همراه با به مضحکه کشاندن وضعیت است میباشد. در این شرایط باید قبول کرد که به نتیجه رسانیدن داستان کاری است بسیار دشوار چون روای داستان بایدل بداند چگونه از پس این همه مزاحمتها در بیاید و در ضمن شنوندگان خود را نیز از دست بدهند و حرف خود را نیز به انجام برساند. تعریف لطیفه نیز بسیار مشکل است چون ممکن است کسی نخندد و یا لطیفه را آنطور که باید و شاید تحول نگیرد ولی گوینده لطیفه باید یاد بگیرد که در خلال صحبت خود حال و هوای شنوندگان را نیز ارزیابی کند تا بر اساس آن لطیفه را به انجام رساند(ساکس ????).
?) تأکید بر موجودیت خود هنگامی که دیگران میدان دار گروه هستند
پسرها در تعاملات خود با دیگر پسران یاد میگیرند که چگونه به عنوان شنوندگان داستان و یا لطیفه عمل کنند. پسرها چه به عنوان شنوندگان و چه به عنوان راوی داستان باید یاد بگیرند تا بر عقاید خود پافشاری کنند و مهر تأکید بر گفتههای خود بگذارند. به نظر میرسد که عکسالعمل پسرها به داستانهای دیگران توأم با چالش و اظهارات گوناگون است. این عکسالعمل برای قطع سخن طرف گفت و گو و یا عرض کردن موضوع گفت و گو نیست، بلکه برای تأکید خود در جمع حضار و بر جسته کردن موقعیت خویش در جمع است .
تحولات فناوری آموزشی در قرن بیستم
|
کلیه واژه ها : |
نقش عروسک درمانی در بهداشت روانی کودک |
|
|
|
کودک می تواند در بازی عروسکی، انگیزه اش را متعادل نماید و انرژی های اضافی روانی خود را تخلیه کند. البته عبارت صحیح درباره این مطلب این است که کودک در بازی عروسکی ، انرژی روانی و جسمی خود را بارور می کند و شکل مناسی به آن می دهد. از دیدگاه بهداشت روان، عروسک درمانی شیوه دلپذیر مداوا در قلمرو روان درمانی است. عروسک ، واسطه ای پذیرفته شده از سوی بزرگسالان و کودکان در جهت ارتباط و تبادل احساس ، عاطفه و اندیشه بین این دو نسل می باشد که در برخی از کشورها به جایگاه این ابزار تربیتی، اهمیت خاص داده شده است . می توان از این طریق، به کودک آموزش داد و اوقات فراغت او را به صورت مفید و مطلوبی پربار کرد و نکات منفی و ناسالم عاطفی، احساسی ، رفتاری و شناختی او را بهبود بخشید. در حیطه ی روان پزشکی و روان شناسی بالینی کودک ، متخصص بالینی ، قادر است با استفاده از عروسک ها به اطلاعات مفید بالینی جهت تشخیص مسائل روانی کودک دست یابد و بعد از تشخیص بالینی ، درمانگر طرح مناسبی را به منظور درمان از طریق بازی تهیه و در جلسات درمانی ، اجرا نماید نقش عروسک بازی ، در رشد و تکامل کلامی کودک کاملاً درخور توجه است. کودک در ارتباط با عروسک ، دوست دارد موقعیت خود را بیان نماید و دنیای اطراف خود را تعریف کند. تعریف او از دنیا، تصویرهایی می باشد که از پدر، مادر، برادر و خواهر، خانه و کوچه های اطراف خانه خود دارد. اگر پدر و مادر، در برخورد با او بی میلی کنند و یا برعکس رفتار مناسبی داشته باشند ، کودک این رفتارها را برای عروسکش بازگو می نماید و همین تعریف کردن اساس آرامش و تخلیه روانی کودک می گردد و در نهایت باعث تجلی و بروز برخی از بیانات و گفته های ناب و ارزشمند در ذهن کودک می شود. بنابراین رفتار کودک با عروسک ، در پیشرفت و تکامل کلامی کودک مؤثر می افتد. به شرط آنکه، ما رفتار و گفتار کودک را به هنگام گفتگو با عروسک ، جدی بگیریم . در هنگام بازی کودک با عروسک جهت دهی و تصمیم بزرگسالانه نداشته باشید. بلکه عروسک را همان گونه ببینید که کودکان می بیند و احساس می کنند. یعنی همانند کودک حس کرده و در نظر بگیرید. توجه کنید که کودکان با عروسک های خود راحت صحبت می کنند، سعی کنید از آنها نخواهید که به صورت کلیشه ای و بسته، با عروسک ها حرف بزنند بلکه آن ها را تشویق کنید آن گونه که دوست دارند، با عروسک ها صحبت کنند.در دیدگاه بعضی خانواده ها ، عروسک به عنوان یک دوست کودک می باشد نه وسیله ای در جهت سرگرمی کودک. به همین دلیل ، کودک کار کردی تحت عنوان راز و نیاز عروسک را برای خود مطرح می نماید و از آن به خوبی استفاده می کند. در سایه این نگرش ، خانواده بهتر می تواند احساس تنهایی و خلاء روانی کودک را جبران کند.در چنین ارتباطی، کودک برای عروسک دلتنگی می کند، نگرانش می شود و سعی در مراقبت بیشتر و دقیق تر از او می کند.عروسک می تواند واسطه تربیتی ما با کودک و یا کودک با محیط پیرامون او باشد و در این نقش، می تواند پیام تربیتی را از ما گرفته و به کودک منتقل نماید |
بازی درمانی
انجمن کارشناسان بازی درمانی انگلستان (BAPT ) درسال ???? تاسیس شد تا برنامههایی تنظیم کند و با هدایت کارشناسان بازی درمانی و کارفرمایان آن ها، به ثبت اطلاعات این کارشناسان و ساماندهی آموزش بازی درمانی بپردازد.
آیا کودک من مشکلی دارد؟
والدین و پرستاران کودکان هنگامی که کودک با مسئلهای روبه روست که سبب می شود غمگین، بی قرار، سرکش یا بیتوجه شود و نتواند از عهده ی انجام کاری برآید، نگران می شوند. ممکن است شما نگران رشد کودک، درستی الگوهای تغذیه، استراحت یا چگونگی برخورد او با خانواده و دوستان یا مشکلات او در مدرسه باشید. هر کودکی، منحصر به فرد است و خلق و خوی ویژه ی خود را دارد. اما گاهی در احساسات و رفتار خود با مشکلاتی رو به رو می شود که زندگی خود و اطرافیانش را دچار اختلال می کند. بعضی از والدین و پرستاران، کمک و راهنمایی دیگران را دیر درخواست می کنند، چون نگران آن هستند که به خاطر رفتار نادرست کودک مورد سرزنش قرار گیرند. احساس مسئولیت نسبت به مشکلات و پریشانیهای کودک، بخش طبیعی مراقبت از اوست. این واقعیت که شما تعهد دارید آغازگر روند یافتن مشکل و حل آن باشید، بخش مهمی از کمک به کودک تان است.
بازی درمانی چیست؟
بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا احساسات منفی و رویدادهای ناراحت کنندهای را که نتوانستهاند با آن ها کنار بیایند، درک کنند. به جای استفاده از روش های درمانی رایج بزرگسالان مانند گفت و گو و توضیح درباره ی چیزی که سبب ناراحتی آن ها شده است، از بازی برای برقراری ارتباط به شیوه ی خود بهره می گیرند، بدون آنکه احساس کنند دارند بازجویی یا تهدید می شوند.
بازی درمانی چگونه می تواند به کودک من کمک کند؟
بازی برای رشد اجتماعی، احساسی، شناختی، فیزیکی، زبانی و پرورش خلاقیت همه ی کودکان حیاتی است. بازی سبب تحکیم آموختهها در تمامی کودکان و نوجوانان حتی برای آن هایی که در برقراری ارتباط گفتاری مشکل دارند، می شود. بازی درمانی به روشهای مختلف به کودکان کمک می کند. کودکان از راه بازی، پشتیبانی عاطفی دریافت می کنند و مطالب زیادی درباره ی احساسات و اندیشههای خود می آموزند. گاهی تجربه های سخت و آسیبزای گذشته را در بازیهای خود دوباره به نمایش می گذارند تا درک درست تری از آن ها به دست آورند و بتوانند تسلط بیشتری بر آینده داشته باشند. همچنین می توانند بیاموزند که چگونه روابط و کشمکشهای شان را با شیوه های بهتری مدیریت کنند. بازی درمانی می تواند نتایجی کلی، مانند کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس یا نتایج خاص، همچون تغییر رفتار و بهبود روابط با اعضای خانواده و دوستان داشته باشد.
در جلسات بازی درمانی کودک من چه اتفاقی روی می دهد؟
کارشناس بازی درمانی کودک شما، مجموعه ی بزرگی از اسباببازیها را در اختیار او می گذارد تا اسباب بازی مورد نظرش را از آن میان انتخاب کند. این مجموعه می تواند شامل ابزار نقاشی و کاردستی یا بازی های نمایشی خلاق، شن و آب، گل، پیکره های کوچک انسانی یا جانوری، ابزارهای موسیقی، عروسک و کتاب باشد. کارشناس بازی درمانی به کودک شما کمک می کند با استفاده از این مجموعه و بدون ارائه ی توضیحات مستقیم گفتاری، به بیان احساسات خود بپردازد.
کارشناس بازی درمانی چه می کند؟
کارشناسان بازی درمانی، در زمینههای متفاوت رشد و وابستگی کودک آموزش های جامعی دیده اند. آن ها یاد گرفته اند که چگونه از بازی به عنوان وسیله ای برای درک کودک و برقراری ارتباط با او در زمینه ی احساسات، افکار و رفتارش استفاده کنند. آن ها نخست با دقت به نگرانیهای شما در مورد کودک تان و خانواده گوش می سپارند. سپس با مراجعه به تجربه های خود، تنشهای موجود در خانواده را درمی یابند و آن گاه به کودک کمک می کنند تا به درک درستی از آن ها دست یابد. ممکن است کارشناسان نیاز داشته باشند اطلاعات بیشتری از مدرسه یا دیگر شخصیتهای بزرگسال پیرامون کودک به دست آورند. تواناییها و نقاط ضعف کودک تان از سوی این کار شناسان ارزیابی میشود. کارشناس بازیدرمانی به شما خواهد گفت که به کودک تان در باره ی بازی درمانی چه بگویید و چگونه به پرسش های او پاسخ دهید. آن ها ممکن است به شکل انفرادی یا با همکاری مجموعهای از کارشناسان به درمان بپردازند و امکان دارد به شما پیشنهاد کنند برای بخش هایی از روند درمان به کارشناسان دیگری مراجعه کنید. این بخش حتی ممکن است کارشناسی برای پشتیبانی از والدین را نیز شامل شود. گاهی، کارشناسان بازی درمانی در اتاق بازی کودک و در حضور او با والدین به گفت و گو می پردازند. بعضی ازکارشناسان بازی درمانی که آموزشهای ویژهای دریافت کردهاند، ممکن است به آموزش والدین بپردازند تا با به کارگیری روش های کودک محور، رابطه ای بهتر با کودک خود برقرار کنند.
بازی درمانی چه مدت به طول می انجامد؟
دوره ی درمانی بعضی از کودکان کوتاه است (به عنوان مثال ?? جلسه). اما در صورتی که مشکلات کودک پیچیده باشد یا مدتی طولانی دچار تنش باشد، به جلسات درمانی بیشتری نیاز خواهد بود. در چنین وضعیتی، بعضی کارشناسان به مدت دو سال یا بیشتر به درمان کودک میپردازند. بیشتر جلسات، هفته ای یکبار برگزار می شود و برگزاری منظم آن ها در یک روز ویژه و ساعت و مکان مشخص، در جلب اعتماد کودک بسیار مهم است. جلسات برنامهریزی نشده و نا منظم می تواند پیشرفت درمان کودک را مختل کند.
چرا رابطه ی درمانگر با کودک از اهمیت بسیار برخورداراست؟
چگونگی رابطه ی میان کودک و کارشناس بازی درمانی بسیار مهم است. کودک باید احساس راحتی و امنیت کند و اطمینان یابد که اورا درک می کنند. این اطمینان دوطرفه سبب می شود هم کودک سادهتر بتواند افکار و احساسات خود را بروز دهد وهم درمان کارآمدتر باشد. ضروری است کودک شما بداندکه شما نیز با کل فرآیند درمان موافق هستید.
آیا جلسات محرمانه خواهند ماند؟
بیشتر اطلاعاتی که در باره ی کودک و خانواده ارائه می شوند، محرمانه باقی می مانند. کارشناس بازی درمانی ممکن است با اجازه شما، این اطلاعات را به همکاران و افراد کارشناس دیگر ارائه کند و از آن ها مشاوره بگیرد. اگر او نگران آن باشد که کودک مورد آزار قرار گرفته است یا به دیگران یا خودش آسیب می رساند، باید اطلاعات خود را باکارشناسان دیگر در میان بگذارد. آن ها در این زمینه نخست با والدین مشورت خواهند کرد. کارشناس بازی درمانی به طور منظم به برگزاری جلسه با والدین میپردازد تا نتایج این نشست ها و جلسات بازیدرمانی را ارائه کند و به بررسی تغییرات و بهبودهایی که آن ها در خانه مشاهده کردهاند، بپردازد. هر چند آن ها جزئیات بازی کودک تان را برای شما فاش نخواهند کرد. این کار برای جلب اعتماد کودک و ایجاد احساس امنیت در رابطه ی او با کارشناس بازیدرمانی اهمیت زیادی دارد.
والدین چگونه می توانند کمک کنند؟
نقش شما در پشتیبانی از کودک تان در روند بازی درمانی بسیار مهم است.
· ثابت قدم باشید و کودک تان را تشویق کنید در جلسات به طور منظم حضور یابد.
· از کودک تان نپرسید در جلسات چه می گذرد. با این کار کودک را تحت فشار قرار می دهید تا مسائلی را توضیح دهد که خودش نیز در فهم آن ها مشکل دارد.
· از کودک خود نخواهید که مودب باشد و رفتار او را زیر ذره بین نگذارید.
· درمان برای «خوب بودن» یا «بد بودن» نیست .کودک شما باید در بیان احساسات "بد" خود بدون سانسور و آزاد باشد.
· پافشاری نکنید که کودک مسئله ی خاصی را بیان کند. زمان بازیدرمانی، زمان ویژه ی کودک و کارشناس بازیدرمانی است و آن ها باید در بیان احساسات به شیوه ی خود آزاد باشند. دغدغهها و نگرانیهای خود را در جلسه ی جداگانه برای کارشناس بازیدرمانی مطرح کنید.
· بازی ممکن است لباسهای کودک را کثیف کند. بهتر است هنگام بازی لباسهای کهنه ی کودک را به او بپوشانید تا اضطرابش به حداقل برسد.
· در هر جلسه ی درمان ممکن است رفتارهایی رخ دهد که اوضاع را بدتر از پیش کند. اگر در مورد خاصی نگرانی دارید، آن را با کارشناس بازیدرمانی در میان بگذارید. می توانید هر سوالی که ذهن تان را مشغول می کند، در دوره ی اجرای بازیدرمانی از کارشناس بپرسید.
زن زیبا بهتر است یا زن باهوش؟ مردها از ازدواج خود چه میخواهند ؟ محققان اعتقاد دارند که مردها به خاطر دلایل بیولوژیکی طالب زیبایی هستند. درست است که هنوز کمی در ابراز احساساتشان سرسخت هستند اما به دنبال کسی هستند که بتوانند آزادانه با او مسائل احساسی و روحی-روانی خود را در میان بگذارند. مردها چطور انتخاب می کنند؟ آشکار است که نقش زنان در جامعه رشد کرده و مردها هم می بایست خود را این تغییر وفق دهند. مطمئناً، برخی از محرکات قدیم ، مثل کشش و جذب به زیبایی ، هنوز هم در انتخاب های آنان تاثیر می گذارد. اما امروز، مردانی راحت تر هستند که همسرانشان شغلی برای خود داشته باشند و همینطور توقع داشته باشند که شوهرشان در کارهای خانه به آنها کمک کند. و با هرچه برابر شدن نقش زن و مرد، آنچه مردها از زن زندگیشان می خواهند به آنچه زنها از شوهرانشان توقع دارند شبیه شده است ، یعنی محبوب و معشوقی که همه ی نیازهای احساسی و فکری آنها را برآورده کند. یافتن همسر و همدم واقعی |
ارزش و اهمیت ازدواج از نظر روایات عَنِ النَّبِیِّ(صلی الله علیه وآله وسلم) قالَ: یُفْتَحُ أَبْوابُ السَّماءِ فی أَرْبَعَةِ مَواضِعَ: عِنْدَ نُزُولِ الْمَطَرِ وَ عِنْدَ نَظَرِ الْوَلَدِ فی وَجْهِ الْوالِدِ وَ عِنْدَ فَتْحِ بابِ الْکَعْبَةِ وَ عِنْدَ النِّکاحِ[1] |
دلایل فرار آقایون از ازدواج چرا برخی از آقایون ترجیح می دهند که ازدواج نکنند و مجرد باقی بمانند؟ تحقیقات حاکی از این مطلب هستند که ??% از مردانی که در سن ازدواج قرار دارند تمایلی به ازدواج ندارند. گفته می شود که این افراد بین ??-?? ساله هیچ گونه علاقه ای حتی به صحبت کردن در مورد مبحث ازدواج هم ندارند. یکی از دلایل عمده این مسئله آن است برخی از این افراد در خانواده های کم توان مالی به دنیا آمده اند و در محدودیت و به دور از مهر و عطوفت رشد کرده اند و لذا اساساً نسبت به همسر، فرزند، و زندگی مشترک دلسرد هستند و حس خوبی ندارند. این افراد به دلیل سختی ها و مرارت هایی که در کودکی خود متحمل شده اند، دارای اعتماد به نفس پایینی هستند، بر این باورند که توانایی خوشبخت کردن نفر دومی را ندارند، و نمی خواهند زیر بار مسئولیت زندگی بروند. باید توجه داشت زمانیکه زن و مرد یکدیگر را دوست داشته باشند و برای هم ارزش قائل باشند، ازدواج خود را به منزله یک اشتراک قابل تحسین جلوه می دهد و زوجین را از مزایای بیشماری بهرمند می نماید. ? ترس از تعهد برخی از آقایون دچار نوعی درگیری ذهنی با عنوان "ترس از تعهد و سر سپردگی" هستند. این بدان معناست که تمایلی ندارند که مابقی عمر خود را تنها با یک خانم سپری کنند. آنها تصور می کنند که خیلی راحت می توانند زنهای مختلفی را برای زمانهای کوتاهی راضی کنند، اما راضی نگه داشتن یک خانم برای ?? سال و یا بیشتر کار دشواری است. البته نباید فراموش کرد که در این قسمت گروه دیگری از آقایون هم وجود دارند که اصلاً چیزی در مورد روابط بلند مدت نمی دانند و چون از ابتدا کلیه روابط عاطفی آنها دوام زیادی نداشته به این نوع عشق ورزی عادت کرده اند و به همین دلیل کوچکترین تمایلی به ازدواج از خود نشان نمی دهند. ? برداشت غلط از ازدواج |
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
عشق های آتشین؛ رهگذر خطرناک در مسیر زندگی جوانان
راه های پیشگیری از انحراف فکری جوانان
هفت هشدار برای دوران عقد
نکته ای که پیش از ازدواج باید بدانید
خواستگاری قرآنی
نامزدی موفق (3)
ازدواج آب و آیینه
اعتماد به نفس و راههای تقویت آن
اعتماد به نفس و تغییر
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد بنفس خود را افزایش دهید
ارتباط موثر اجتماعی و موفقیت
چهل پرسش خودشناسی
نقش معلم در خود شکوفایی
[همه عناوین(227)][عناوین آرشیوشده]